Δημοσιοποιήθηκε τελικά, μετά από θυελλώδεις συζητήσεις και αντιπαραθέσεις, η λίστα Γιωρκάτζη με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια Πολιτικά Εκτεθειμένων Προσώπων, όπως ετοιμάστηκε από την τέως Διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας. Αφού παρέμεινε στα συρτάρια για σχεδόν δύο χρόνια, παραδόθηκε τελικά στον τέως Πρόεδρο της Βουλής Δημήτρη Συλλούρη, που τελικά παραιτήθηκε μετά το σκάνδαλο των «χρυσών» διαβατηρίων.
Η αμφιταλάντευση μεταξύ των βουλευτών αν το…σλόγκαν «όλα στο φως» ανάγκαζε τη Βουλή στη δημοσίευση της περιβόητης λίστας, αυτούσιας χωρίς προηγούμενο έλεγχο ή επικαιροποίηση, συνέβαλε σε ένα δημόσιο διάλογο, με μοναδικό αποτέλεσμα την απώλεια της ουσίας.
Η λίστα αναμενόταν πως θα περιείχε στοιχεία που θα έριχναν φως στον πυρήνα του προβλήματος – τη διαφθορά, τη διαπλοκή και τα αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα.
Αν δηλαδή, ΠΕΠ έτυχαν οποιασδήποτε ευνοϊκής μεταχείρισης, λόγω της θέσης τους, κατά τη διάρκεια των προσωπικών, επαγγελματικών ή οικογενειακών δανειακών συμβάσεων με τραπεζικά ιδρύματα. Κατά πόσο δηλαδή, αυτά τα δάνεια καλύπτονταν με επαρκείς εγγυήσεις, δεν έτυχαν οποιασδήποτε ευνοϊκής μεταχείρισης στους όρους αποπληρωμής ή δεν τους χαρίστηκαν ευνοϊκές διαγραφές στα δανειακά υπόλοιπα.
Μεταχείριση η οποία ενδεχομένως να επηρέαζε την ακεραιότητα τους κατά τη λήψη αποφάσεων που σχετίζονται με το τραπεζικό σύστημα, λόγω των αλλότριων κινήτρων και της σύγκρουσης συμφερόντων.
Τα επιχειρήματα που τέθηκαν κατά της δημοσιοποίησης της λίστας, τα οποία σε γενικές γραμμές επικεντρώνονται στο γεγονός ότι τα στοιχεία που παρουσιάζονται δεν έτυχαν επικαιροποίησης, ελέγχου, ή οποιασδήποτε άλλης επεξεργασίας, είναι βάσιμα. Οι σκιές όμως που δημιουργήθηκαν όλο αυτό το διάστημα για το αν η Βουλή εσκεμμένα κρατούσε στο σκοτάδι την κοινωνία για το θέμα της λίστας, δεν έδιναν άλλα περιθώρια από τη δημοσίευση..
Όπερ και εγένετο! Τι δημοσιεύθηκε όμως…
Εκτός του ότι η δημοσιοποίηση της λίστας Γιωρκάτζη δεν άγγιξε την ουσία, έφερε στην επιφάνεια ένα ακόμα ζήτημα – το ζήτημα της ποιότητας των Ανοικτών Δεδομένων.
Όσοι ασχολούνται με την επεξεργασία και ανάλυση δεδομένων, οπωσδήποτε θα ξαφνιάστηκαν τουλάχιστον αντικρίζοντας τη λίστα. Γιατί; Λόγω της μορφής στην οποία δημοσιεύτηκε.
Γιατί δεν μετρά μόνο η ποσότητα, αλλά και η ποιότητα. Δεν αρκεί μόνο η δημοσίευση μιας πληροφόρησης, αλλά και η ποιότητα αυτής της πληροφόρησης. Για όσους δεν είδαν τη λίστα, είναι μια ηλεκτρονική σάρωση ενός τυπωμένου αρχείου. Με ανομοιομορφία στην παρουσίαση των δεδομένων, στραβές σελίδες λόγω της σάρωσης, και σοβαρές ελλείψεις. Με άλλα λόγια, θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν και ως «κακά δεδομένα». Μια λίστα, βαρυφορτωμένη με πληροφόρηση, χωρίς ανάλυση, ή οποιαδήποτε συμπεράσματα.
Ευλόγως δημιουργούνται τα πιο κάτω ερωτήματα:
Μπορεί η λίστα να μελετηθεί στην μορφή που έχει δημοσιευτεί;
Ναι, σε γενικές γραμμές.
Μπορεί κάποιος να κάνει σωστή οικονομική και στατιστική ανάλυση, στη μορφή που δημοσιεύτηκε; Όχι, καθώς τα στοιχεία δεν μπορούν να επεξεργαστούν ηλεκτρονικά.
Μπορεί να μετατραπεί σε ένα απλό αρχείο Excel για σωστή στατιστική ανάλυση;
Όχι, εκτός και αν κάποιος ή κάποια επενδύσει αρκετές ώρες για να αντιγράψει γραμμή προς γραμμή όλη την πληροφόρηση, ή να χρησιμοποιήσει εργαλεία επεξεργασίας και μετατροπής αρχείων. Και οι δύο πιο πάνω μέθοδοι είναι χρονοβόρες και επιρρεπείς σε λάθη και παραλείψεις λόγω του όγκου και της κακής ποιότητας του αρχείου.
Συμπέρασμα:
Τα όποια στοιχεία παρατίθενται για σκοπούς Διαφάνειας και Ελέγχου, θα πρέπει είναι προσβάσιμα χωρίς περιορισμούς. Η κακή ποιότητα και ο ακατέργαστος όγκος πληροφοριών είναι στην ουσία, εμπόδια στην εύκολη πρόσβαση. Ας μην παραβλέπουμε το γεγονός πως από μια σωστή στατιστική ανάλυση μπορούν να εξαχθούν σημαντικά συμπεράσματα, ειδικότερα όταν ο όγκος πληροφοριών είναι μεγάλος. Συμπεράσματα, στα οποία θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να καταλήξει ένας ενεργός πολίτης, που επιθυμεί να ασκεί το δικό του έλεγχο. Γιατί οι ενεργοί πολίτες είναι σημαντικότατα μέλη της κοινωνίας, και εξαιρετικά πολύτιμοι στον έλεγχο της πολιτικής ζωής.
Εν κατακλείδι, τo γεγονός ότι πολλά έγγραφα με στατιστικά και οικονομικά δεδομένα που αναρτώνται στις ιστοσελίδες του Κράτους στο πλαίσιο της Διαφάνειας, αναρτώνται μόνο ως σαρωμένα έγγραφα, καθιστά προβληματική την περαιτέρω ανάλυση των δεδομένων.
Κλασσικό παράδειγμα εγγράφων που μπορούν να χαρακτηριστούν ως κακά δεδομένα, είναι και οι Δηλώσεις «Πόθεν Έσχες» για τις οποίες χρειάζεται επίσης αναθεώρηση στον τρόπο ετοιμασίας, ανάρτησης, δημοσιοποίησης και ελέγχου. Είναι ευνόητο πως καμιά σοβαρή στατιστική ή συγκριτική ανάλυση δεν μπορεί να γίνει αποτελεσματικά, όταν τα δεδομένα που παρουσιάζονται είναι γραμμένα (ή και κακογραμμένα) στο χέρι.
Όχι εν έτη 1921 αλλά 2021…
Του Βασίλη Ελευθερίου
* Πιστοποιημένος Εξεταστής Απάτης & Εγκεκριμένος Λογιστής
Υποψήφιος Βουλευτής επαρχίας Λάρνακας | Κίνημα ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ
